Postęp medycyny i technologii wzbudził w nas złudne przekonanie, że epidemie, a tym bardziej pandemie, należą do przeszłości, a w dzisiejszych czasach są wyłącznie domeną scenarzystów filmów katastroficznych. Tymczasem mikroskopijny zarazek, który z Chin błyskawicznie rozprzestrzenił się po świecie, dał ludzkości lekcję pokory. Za tę lekcję już zapłaciliśmy słony rachunek i będziemy go płacić jeszcze przez długie lata. Pandemia wywołała nie tylko problemy gospodarcze wynikające z ogólnoświatowego paraliżu: zamkniętych granic, lockdownów i długów zaciąganych na programy pomocowe o niewyobrażalnej wcześniej skali. Przyniosła też bolesne skutki społeczne, z których największym, ale niejedynym, jest narastający dług zdrowotny. W jakim stopniu odpowiada za to ogólnoświatowa zaraza, a w jakim często błędne, chaotyczne, nielogiczne, paniczne, a nawet koniukturalne decyzje rządzących, podejmowane w warunkach krzykliwej, ale niezbyt konstruktywnej krytyki opozycji? Czy świat wróci kiedyś do przedcovidowej normalności, skoro atak wirusa wywołał rewolucję w tak wielu dziedzinach naszego życia? Dziś jesteśmy mądrzejsi – wiemy, że wszystko może się zdarzyć. Obyśmy z tej najkosztowniejszej lekcji we współczesnych dziejach ludzkości wyciągnęli także inne wnioski, które uchronią nas przed błędami w przyszłości.