Woody Allen powiedział kiedyś, że jeśli ktoś chce rozbawić Boga, powinien opowiedzieć mu o swoich planach. Ostatnie dwanaście miesięcy pokazało dobitnie, że rada ta ma zastosowanie także do wszelkiego rodzaju prognoz. Zamiast prognozować podzielę się zatem kilkoma refleksjami. Jeśli wywołają one uśmiech na twarzy czytających, to dobrze. Śmiech to zdrowie – a ten towar przez ostatni rok był wyjątkowo deficytowy.
Niemal równo sto lat temu przez świat przetoczyła się epidemia grypy zwanej hiszpanką. Do Europy przypłynęła nie z Chin, ale ze Stanów Zjednoczonych, razem z żołnierzami przybywającymi na front I wojny światowej. Hiszpanka zabrała więcej ofiar niż cała ta wojna. Dlaczego o tym piszę ? Bo dosłownie na kilka miesięcy przed wybuchem obecnej pandemii czytałam wypowiedzi ekspertów, zarzekających się, że podobnej skali epidemia jest w dzisiejszych czasach nie do pomyślenia. Byli też tacy, którzy uprzedzali już kilka lat temu, że taka epidemia z pewnością wystąpi, a jedyną niewiadomą jest „kiedy” . Czasami Ci którzy patrzą z boku widzą po prostu lepiej. Myślę, że 2021 będzie rokiem, w którym coraz więcej osób zrozumie, że mimo całej naszej technologii i wiedzy, mądrości płynącej z uczonych ksiąg, człowiek jest istotą bardzo kruchą, a za wyzwania, które rzuca raz po raz naturze, prędzej czy później dostaje słony rachunek. I nie jest to żaden czarny łabędź, nawiązując do znanej pracy Nassima Taleba. Mam nadzieję, że w 2021 r. nauczymy się słuchać ludzi posiadających umiejętność pokazywania nam problemów, z którymi przyjdzie nam się zmierzy - nieważne, czy będzie to nastolatka mówiąca o ekologii, czy guru rynku nowych technologii mówiący o epidemii.
Ostatnie 12 miesięcy sprawiło też, że trochę inaczej patrzymy dzisiaj na technologię. Rezultaty tej zmiany będziemy obserwować w tym roku. Praca zdalna, e-commerce, cyfrowa tożsamość, zdalna edukacja – to terminy, które dobrze znaliśmy przed pandemią, ale zmieniła się ich skala i tempo akceptacji. Działaliśmy intuicyjnie, kierowani głównie potrzebą podtrzymania ciągłości procesów związanych z funkcjonowaniem gospodarki, administracji czy edukacji. W tym roku te działania zostaną przekute w nowe procesy, nowe narzędzia, już bez poczucia tymczasowości. Zmiana używanych przez nas narzędzi sprawi, że zmienimy się my sami - nasze codzienne nawyki, zachowania, zwyczaje. Proces nie zakończy się z chwilą pokonania pandemii. On tak naprawdę dopiero się rozpocznie.
Postępująca cyfryzacja, mająca wiele zalet, pokaże nam jednak drugie oblicze. Będą kolejne ataki hackerskie na infrastrukturę, w tym krytyczną, wycieki danych, kradzieże tożsamości. Wirusy biologiczne i cyfrowe mają wiele wspólnego. Pojawiają się tam, gdzie zapominamy o środkach ostrożności. Zanim nauczymy się je pokonywać, zbierają obfite żniwo, a gdy pokonamy, nadchodzą następne. 2021 będzie też rokiem ataków i kar nakładanych przez regulatorów. Kary nie zabezpieczą nas jednak na przyszłość. Coraz więcej osób korzystających z dobrodziejstw cyfrowego świata, coraz więcej firm i organów administracji będzie podejmować działania z myślą nie tyle o wyeliminowaniu możliwości ataku, ile zapewnieniu możliwości funkcjonowania po jego wystąpieniu. 2021 będzie zatem rokiem odporności - nabywanej dzięki szczepionkom, ale też dzięki lepszemu zrozumieniu zagrożeń związanych z ciemną stroną cyfrowej rewolucji.
Będzie to też rok, w którym docenimy solidarność społeczną - wielu z nas pomogła ona przetrwać ciężkie chwile podczas pandemii. Docenimy też wszystkich tych, o których nie pisze się na pierwszych stronach magazynów biznesowych czy lifestyle’owych, ale bez których pokonanie pandemii nie byłoby możliwe - m.in. lekarzy, nauczycieli, sprzedawców, kurierów. Możemy wprowadzać nowe technologie, doskonalić narzędzia, produkować nowe gadżety rodem z literatury fantastyczno-naukowej, ale wszystko to, cały ten pęd, rozmach i innowacyjna narracja nie będą miały większego znaczenia, jeżeli nie będą podporządkowane poprawie jakości życia nas wszystkich.
Przeczytaj pozostałe felietony ludzi biznesu z cyklu Co nas czeka
Poznaj program drugiej edycji "Akademia Lidera - doświadczenia lidera" 2 lutego - 30 marca 2021 >>